10. Sınıf Coğrafya Kayaçlar ve Topoğrafya 2 Testi Çöz 1 ) Derin deniz çukurlarından; I. Mariana II. Tonga III. Kuzey Ege IV. Doğu Akdeniz hangileri levhaların çarpışması ile oluşan dalma - batma kuşağında yer alır? AI ve III BIII ve IV CII ve IV DI ve II 2 ) Kayaçların ayrışma özellikleri yer şekillerinin oluşumu üzerinde doğrudan etkilidir. Ayrışma olayı temelde iki grupta incelenir. Bunlardan ilki fiziksel ayrışmadır. Fiziksel ayrışma, kayaçların sıcaklık değişimlerine bağlı olarak parçalanmasıdır. Diğeri ise kimyasal ayrışma, yani yağış sularının kayaların içine sızarak onları çözündürmesidir. Ayrışma genellikle bir arada etkili olur. Ancak bu etki, ekvatordan kutuplara doğru sıcaklık ve yağış değişiminin etkisi ile farklılıklar gösterir. Ayrışma sonucunda ortaya çıkan ayrışma malzemesi zamanla organik maddelerin ve canlıların gelişmesiyle toprak örtüsüne dönüşür. Verilen bilgiye göre Dünya haritası üzerinde gösterilen alanlardan hangisinde kayacın kimyasal yolla ayrışarak toprağa dönüşmesi diğerlerinden daha hızlı gerçekleşmektedir? AIII BII CV DIV 3 ) Yerşekillerinin oluşumunda kayaçların yapı, doku ve bileşimleri oldukça önemlidir. Buna göre aşağıda verilen kayaçlardan hangilerinin bulunduğu arazilerde yer şekilleri belirgin ve yüksek değildir? ABazalt BAndezit CMermer DTüf 4 ) Yerşekillerinin oluşumunda kayaçların yapı ve doku bileşimlerinin etkisi oldukça fazladır. Buna göre; I. Peribacaları II. Kalderalar III. Kıyı kordonları IV. Karstik mağaralar Yukarıda verilen yer şekillerinden hangilerinin bulunduğu alanlarda katılaşım kayaçları görülmektedir? AI ve II BI ve III CIII ve IV DII ve IV 5 ) Geçmiş jeolojik dönemlerin iklim koşullarında ortaya çıkan devasa boyuttaki bitkiler ile akuatik bitkiler kalın ve geçirimsiz tabakalarda sıkışarak, içlerindeki bakterilerin etkisiyle karbon bakımından zenginleşip kömürü oluşturmuşlardır. Yukarıda sözü geçen kayaç grubu aşağıdakilerden hangisi olabilir? ABaşkalaşım kayaçları BMekanik tortul kayaçlar COrganik tortul kayaçlar DKimyasal tortul kayaçlar 6 ) Aşağıda bazı kayaçların oluşum süreçleri verilmiştir. I. Suların içindeki eriyik maddenin çökelmesi ile oluşurlar. II. Farklı kayaç türlerinin metamorfizmaya uğraması ile oluşurlar. III. Volkanik materyalin yeryüzüne çıkmasıyla oluşurlar. IV. Fosilleşmiş bitki ve hayvan kalıntıları ile oluşurlar. Yukarıda kayaçların oluşması ile ilgili olarak verilen tanımlar, aşağıdaki kayaç türleri ile eşleştirildiğinde hangisi açıkta kalır? AKömür BAndezit CMermer DBreş 7 ) II. Jeolojik dönem bir durgunluğun yaşandığı devir olmuştur. Bu devirde dış kuvvetlerin etkisi ile aşındırma ve biriktirme faaliyetleri yoğunlaşmıştır. Buna göre II. jeolojik zamanda; I. İç püskürük kayaçlar II. Kırıntılı tortul kayaçlar III. Başkalaşım kayaçları IV. Kimyasal tortul kayaçlar gibi kayaç türIerinden hangilerinin oluşmuş olduğu söylenebilir AI ve II BII ve IV CI ve III DIII ve IV 8 ) "Orojenez, yani dağ oluşumu uzun ve büyük bir süreçtir. Bu süreçte yer yapısı kırılır veya kıvrılır. Ortaya çıkan büyük basınç ve sıcaklık yeraltında bazı kayaçların değişime uğramasına yol açar. Diğer taraftan Orojenez olayının gerçekleştiği yerdeki kayaç yapısı da kıvrılma veya kırılma olayı üzerinde etkiH olmaktadır. Sert kayaçların bulunduğu yerlerde kırılma, yumuşak kayaçların bulunduğu yerlerde ise kıvrılma etkilidir. " Buna göre, aşağıda verilen kayaçlardan hangisinin ortaya çıkmasında, kıvrılmanın etkili olabileceği söylenebilir? AGranit BBreş CMercankaya DElmas 9 ) "Yeryüzünün milyonlarca yıl süren kıvrılma esnasında yaşanan olaylar, kayaçların kıvrılma özelliklerini yitirmesine yol açar. Bu tip arazilere "masif" adı verilir. Masif arazilerde yaygın kaya türleri bulunmaktadır. Masif alanlarda aşağıdaki kaya türlerinden hangisinin yaygın olarak bulunması beklenir? AAlçıtaşı BKonglomera CTüf DMermer 10 ) Aşağıda tortul kayaçların başkalaşım geçirdikten sonra dönüştükleri kayaçlar verilmiştir. Tabloda yapılan eşleştirmelerden hangileri yanlıştır? AIII ve IV BII ve III CII ve IV DI ve IV
