10. Sınıf Dil ve Anlatım Betimleyici Anlatım 2 Testi Çöz 1 ) Bir isim sadece niteleme ya da sadece belirtme sıfatı alabilir, bazen de hem niteleme hem belirtme sıfatı alabilir.Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde bir isim hem niteleme hem belirtme sıfatı almıştır? AGün yüzüne düşmüş kara sevda bendeki. BMühürlenen gönlüme bir bakışın yok mudur? CGeri dönüşüm olmaz yırtık dökük anılar. DBitmez bir dert bendeki, sunma artık vefayı. 2 ) "Bir'' sözcüğü, "herhangi bir'' anlamı taşıyacak şekilde kullanılırsa belgesiz sıfat; sayı anlamını bildirdiğinde ise sayı sıfatıdır.Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde "bir" sözcüğünün sayı sıfatı kullanımına örnek vardır? AKeskin bir ürperişle kımıldadı anbeanBaktım ve anladım ki o ejderdi canlanan BBir yıl daha düştü bize beklemek o anıKahve misali sunmak gerek dosta zamanı CBalkan şehirlerinde geçerken çocukluğumHer lahza bir alev gibi hasretti duyduğum DBir gün gelir ki vedalar ağlaşır kucak kucakGidenler geri gelir mi söner mi bu ocak 3 ) Bazı kurallı birleşik sıfatlar tamlayanla tamlananın yeri değiştirilip tamlanana üçüncü tekil iyelik ekinin getirilmesi ile oluşturulur.Aşağıdakilerin hangisinde yukarıdaki açıklamaya uygun bir bileşik sıfat kullanılmıştır? AEli açık insandan zarar gelmez, derdi dedem. BVurdumduymaz insanların mekanıydı burası. CSusuz geçen bir yazın ardından verim düştü. DDüşük belli pantolonlar da modaya yenildi. 4 ) Her şey akar, su, tarih, yıldız, insan ve fikir;Oluklar çift; birinden nur akar; birinden kir.Akışta demetlenmiş, büyük, küçük, kainat;Şu çıkan buluta bak, bu inen suya inat!Yukarıda verilen dörtlüğün son dizesinde kaç sıfat kullanılmıştır? A5 B3 C2 D4 5 ) Türkçede birkaç istisna dışında sıfatlar çekim eki almazlar. Aldıkları anda adlaşırlar. Bu durum niteleme sıfatlarında meydana gelir. Belirtme sıfatlarında ise adlaşan sıfat genellikle isim değil de zamir olarak karşımıza çıkar.Yukarıda verilen bilgi çerçevesinde hangi seçenekte adlaşmış sıfatın hem zamir hem de isim kullanımına örnek vardır? AYıllar yılı bekledim durdumGelecek de bir gün gelir işte umudum BDuvarda yazılı kalmış birkaç kelimeOnu yüzüm istemez nasıl gelsin dilime CNe ağlayan var ne gülen o demBirini çekip sual eylesem DSaraya sığmaz gönle düşenlerAşığa gamdır hicran diyenler 6 ) Meddah, tek kişi tarafından "oynanan" bir halk tiyatrosudur. Son devrin meddahları kahvehanelerde "yüksekçe bir" yere oturup hikayelerini anlatmışlardır. Bu sanatçılar, halk arasında dolaşan veya "yazılı" edebiyattan alınma yahut kendilerinin zemin ve zamana uygun olarak "uydurdukları" hikayeleri, kahramanlarının şivelerini taklit ederek "türlü" jest ve mimiklerle anlatırlardı.Bu parçadaki tırnak içerisindeki sıfatlarla ilgili aşağıda verilen değerlendirmelerden hangisi yanlıştır? A"türlü" kelimesi yapısına göre basit sıfattır. B"uydurdukları" sözcüğü türemiş sıfattır. C"yüksekçe bir' öbeğinde niteleme ve belirtme sıfatı vardır. D"yazılı" sözcüğü niteleme sıfatına örnektir. 7 ) Sıfatlar çekim eki aldıklarında adlaşırlar. Fakat bazı istisnalar da görülebilmektedir.Aşağıdakilerden hangisinde çekim eki aldığı halde adlaşmamış sıfat vardır? ACanım memleketim, her yanı başka bir bahar. BBir yudum suya hasret kalanlar var bu dünyada. CEleştiren ile eleştirilen arasında bir bağ olmalı. DŞairin kaleme aldığı son şiiri klasisizm kokuyor. 8 ) Deriden kesilen ve tasvir adı verilen "birtakım" şekillerin, arkadan ışık yardımıyla gölgelerinin "beyaz" bir perde üzerine yansıtılmasına dayanan bir oyundur. Birçok milletin kendine özgü gölge oyunları vardır. Türk milletinin gölge oyunu olan Karagöz, aslında "birçok" yeteneğe sahip "bir" sanatçının çoğunlukla "tek" başına gerçekleştirdiği sanatsal bir gösterimdir.Yukarıda verilen altı çizili sıfatlardan hangisinin türü diğerlerinden farklıdır? Abirçok Btek Cbir Dbeyaz 9 ) Ey mavi göklerin beyaz ve kızıl süsü,Kız kardeşimin gelinliği, şehidimin son örtüsü,Işık ışık, dalga dalga bayrağım!Senin destanını okudum,Senin destanını yazacağım.Yukarıda verilen şiirle ilgili Muammer, Tufan, Harun, Yılmaz ve Murat birtakım değerlendirmeler yapmıştır.Murat: Kurallı birleşik sıfat kullanılmıştır.Harun: İkilemeler niteleme sıfatı görevindedir.Tufan: Birden fazla isim birden fazla sıfatla nitelenmiştir.Muammer: Basit ve türemiş sıfat örneği vardır.Süleyman: Şiirdeki tüm sıfatlar türemiştir.Verilen parçadaki sözcüklerle ilgili konuşan öğrencilerden hangisi ya da hangileri yanlış bir açıklama yapmıştır? AMurat ve Süleyman BHarun ve Muammer CSadece Murat DSadece Süleyman 10 ) Suratımda her suç bir ayrı imza,Benmişim kendime en büyük ceza!Ey dipsiz berraklık, ulvi mahkeme!Acı, hapsettiğin sefil gölgeme!Yukarıdaki dörtlükte geçen sıfatlarla ilgili yapılan değerlendirmelerden hangisi yanlıştır? A"ceza" ismi hem niteleme hem belirtme sıfatı almıştır. B"imza" ismi, hem niteleme hem belirtme sıfatı almıştır. C"dipsiz" sözcüğü, niteleme sıfatıdır, yapısına göre de türemiş sıfattır. D"sefil ve ulvi" sözcükleri basit, niteleme sıfatıdır.
