10. Sınıf Dil ve Anlatım Betimleyici Anlatım 4 Testi Çöz 1 ) Bir isim hem niteleme hem de belirtme sıfatı alabilir. Bu durumda birleşik sıfat olmaz. Çünkü iki sıfat da ayrı ayrı görev yapmaktadır. Aşağıda verilen seçeneklerin hangisinde hem niteleme hem belirtme sıfatı alan bir isim kullanılmıştır? ADönüp bir an bile hatırlamak istemiyordu o kara geceden kalan mahşeri. BVe hürriyet şarkıları söylenir uzun boylu çocukların dilinde. CSavaşın çamur kaplı yollarda bıraktığı hatıralarla doldurmuş şiirlerini. DAğlayanlar olur mutluluk gözyaşlarını bir sel misali al yanağa bırakıp. 2 ) Güzelliğin on par'etmez "Şu bendeki aşk olmasa" Eğlenecek yer bulaman "Gönlümdeki köşk olmasa" Bu dörtlükte görüldüğü gibi şair tırnak içerisindeki sözlerde bir durumun olmazsa olmazından bahsetmektedir. Aynı ifadeyi bir sıfat için kullanacak olsak: "Sıfat, sıfat olmaz, kendinden sonra ---- olmazsa." Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? Aedat Bzarf Cisim Dfiilimsi 3 ) Evet; sen yaşadın, sen yaşattın bu destanı. Türk tarihinin sütten ak sayfalarına bayrağa rengini verdiğin o asil kanla yazdın adını ve Kızıl Elma'yı: "Çanakkale Türk'ündür, geçilmez!" diye. Bu parçadan alınan aşağıdaki sözcüklerden hangisi türemiş sıfat örneğidir? Akanla Bdestanı Cgeçilmez Dverdiğin 4 ) Nice güzellere bağlandım kaldım Ne bir vefa gördüm ne fayda buldum Her türlü isteğim topraktan aldım Benim sadık yarim kara topraktır Bu dörtlükteki sıfatlarla ilgili aşağıdaki değerlendirmelerden hangisi yanlıştır? A"sadık" sözcüğü niteleme sıfatıdır. B"türlü" sözcüğü türemiş sıfattır. C"ne" sözcüğü soru sıfatıdır. D"bir'' sözcüğü belgesiz sıfattır. 5 ) Bozuk: Kurallı birleşik sıfat Durgun: Sıfat adlaşmış sıfat Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yukarıda verilen kelimeler, altlarındaki açıklamaya örnek olacak şekilde kullanılmıştır? ADüzeni bozuk dünya, bir saysam dertlerini ya dalgalısı durulur ya durgunu dalgalanır. BFırat suyu durgun akar bilinmez ya dost, bozuk kanlar yere düşse silinmez ya dost. CDurgun insan bozuk hayallerin satıhlarında dolaşmaz benim bildiğim. DHer yerin kah bozuk kah köklü düzeni vardır durgunlar aleminde. 6 ) I. Dini bütün kişilerle karşılaşırdı her daim. II. Gizemli bir memleket gibi geldi bana burası. III. Lale yanaklı dilberler gördüm avluda. IV. Gözü yaşlı anneler bıraktı ardında. V. Deli ve gevşek birine benzettiler beni. Yukarıdaki numaralandırılmış cümlelerden hangisi ya da hangilerinde birleşik sıfata örnek vardır? AII ve III BIV ve V CI ve II DI, III ve IV 7 ) Sıfatlarda pekiştirme; a. m-p-r-s ünsüzleriyle yapılır. b. Tekrar gruplarıyla yapılır. c. Sözcükler arasına "mı'" edatı konarak yapılır. Yukarıda verilen açıklamaya göre hangi seçenekte herhangi bir pekiştirme sıfatı kullanılmamıştır? AYeşil mi yeşil bir koyu vardır, Kemer'i arkasına alan Aspendos'un. BDalga dalga deniz mi ister canınız yoksa sessiz sakin sular mı? CApansız bastıran yağmurlar da bazen rahatlatır Akdeniz severleri. DKıpkızıl akşamlar duygu seline boğuyor misafirlerini. 8 ) "ki" eki Türkçede; ilgi eki, sıfat yapma eki ve bağlaç olarak kullanılmaktadır. Sıfat ve ilgi zamiri birleşik yazılırken bağlaç ayrı yazılır. Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde "ki" sıfat yapma görevinde kullanılmıştır? AYazık, yazık ki Hak Teala iki göz vermiş sana gel beni gör diye. BEskilerin tavsiyelerinin bizimkilerle örtüşmediği yerde kaybettik kendimizi. CTopraklar altındaki asaletini topraklar üstünde de taşıyan yok mu ey şüheda! DDemek ki senden geliyor en ferahlatıcı rüzgar ve en şen şarkılar. 9 ) "Daha ne duruyorsunuz, varlıklarını bizlere adayan şehitlerimizin yattığı ve tarihin kalbinin hala attığı Çanakkale'ye gidin.'' Bu cümledeki sıfat grubu hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir? Atarihin kalbinin hala attığı Badayan şehitlerimizin yattığı Cvarlıklarını bizlere adayan şehitlerimizin yattığı ve tarihin kalbinin hala attığı Dşehitlerimizin yattığı ve tarihin kalbinin hala attığı 10 ) Sıfatlarda adlaşma, sıfatlar çekim eki aldığında daha çok görülür. Fakat bazı sıfatlar vardır ki bunlar çekim eki alsalar da sıfat görevinde kullanılmaya devam eder. Bu açıklamaya göre aşağıdaki seçeneklerin hangisinde çekim eki aldığı halde sıfat olarak kullanılmış bir sözcük vardır? ASöylediğin şarkılar yarım kaldı sen gidince. BDilinde hep bildik hikaye, dinlemekten bıktım. CYarım yamalak işlerle çıkıyorsun hep karşıma. DNice sultanlar yıkıldı viran oldu üzülmedim.
